Merhabalar

     Bugünkü yazımızda yine günlük hayatımızda inşaattan dişçilik uygulamalarına kadar birçok alanda kullanılan kalsiyum hidroksit kimyasalı hakkında biraz araştırma yapacağız.

Ürün adı: kalsiyum hidroksit

Yaygın adı: sönmüş kireç

Formülü: Ca (OH)₂  

Molekul ağırlığı: 74 gr/mol

CAS no: 1305-62-0

     Öncelikle kalsiyum hidroksit kimyasalının üretim aşamalarını bir inceleyelim. İki aşamalı bir üretim süreci bulunmaktadır.

1. Kireç taşından  kalsiyum oksit eldesi yani  kalsinasyon işlemi

CaCo₃  ————>  CaO    +  CO₂

kireç taşı  (900 C⁰ ) —>  kalsiyum oksit (sönmemiş kireç)  +  karbondioksit

bu aşamada kalsiyum oksit yani sönmemiş kireç elde edilir. Sanayide sönmemiş kirecin kullanıldığı birçok alan vardır. Bu aşamadan sonra kalsiyum hidroksit gereksinimi için

• Kalsiyum oksit den kalsiyum hidroksit kimyasalı elde etmek için

CaO  +  H₂O  ————->    Ca (OH)₂    +    ısı

Sönmemiş kireç + su  ——->  kalsiyum hidroksit (sönmüş kireç)  + ısı

Şeklinde takip eden bir kimyasal işlem sonucu bu kimyasal elde edilir.

     Kalsiyum hidroksit kimyasalının bir çok alanda kullanıldığını yukarıda belirtmiş idik. Şimdi bu alanlara kısaca değinelim.

     Dişçilik alanında kalsiyum hidroksit uygulamaları mevcuttur. Yüksek PH ve antimikrobiyal özelliği ile beraber pulpa kaplaması , pulpotomi, apikal kaplama, kanal kök diye teknik terimler ile tarif edebileceğimiz diş kaplamalarında , kanal kök tedavisinde , enfekte olmuş kök sinir dokularda bu kimyasal kullanılmaktadır.

     Yol yapımı işlemlerinde asfalt kaplamada yine kalsiyum hidroksit kullanılmaktadır. Asfalt altı ve asfalt ile beraber kullanılarak asfaltın sertliğini arttırması ve uzun bir kullanım süre oluşturması sebebiyle tercih edilmektedir.

      İnşaat uygulamalarında kalsiyum hidroksit kimyasalının yine birçok kullanım yeri mevcuttur. Bunlardan biri olan kalsiyum silikat levha üretimidir. Hafif olması, izolasyon malzemesi sebebiyle üretilen kalsiyum silikat levhalar özellikle fırınlarda, sobalarda, kazanlarda ve ısı iletiminde kullanılan borularda izolasyon malzemesi olarak kullanılmaktadır.

      İnşaat uygulamalarında kullanım konusuna devam ediyoruz. Diğer uygulama alanı gazbeton üretim alanıdır. Kalsiyum hidroksit, kuvarsit, çimento ve alçıtaşını alüminyum varlığında işlenmesi sonucu oluşan gazbeton, ısı iletmeyen, yanmaz, hafif ve gözenekli yapısı ile inşaat alanlarında tuğla yerine kullanılmaktadır. İnşaat alanında, kil tuğlası üretimi, sıvalarda, alçı malzemede yine kalsiyum hidroksit kullanılmaktadır.

      Kalsiyum hidroksit yine arıtma işlemlerinde kullanılan bir kimyasaldır. Özellikle baca arıtmalarında ve su arıtmalarında uygun fiyat avantajından dolayı kullanılmaktadır. Baca gazlarının arıtılmasında ağır metaller, kükürt oksit ve HCl kimyasalının tutulması için kullanılmaktadır.

      Su arıtım tesislerinde kullanım şekli olarak, içme suyunda PH yükseltip virüs ve bakterilerin öldürülmesinde, suyun sertliğinin giderilmesinde, asidik suların borulara zarar vermemesi için nötralizasyonunda kullanılmaktadır. Sadece içme suyu iyileştirmede değil, atık çamuru iyileştirmede, atık su artımında yine bu kimyasal kullanılmaktadır.

      Metal sanayinde kalsiyum hidroksitin kullanım alanları mevcuttur. Altın, gümüş, bakır, magnezyum, çinko, nikel gibi metallerin topraktan çıkarılıp saflaştırılması işlemlerinde bu kimyasal kullanılmaktadır.

      Boya sanayinde boya üretimi, pigment ve cila üretiminde yine sönmüş kireç uygulamalarını görmekteyiz.

      Gıda alanı olarak bakarsak, özellikle tavuk yemlerinin üretilmesinde sönmüş kireç kullanılmaktadır.

      Gübre üretiminde fosfat gübre üretiminde kullanılmaktadır.

       Kağıt üretiminde kraft işlemi dediğimiz işlemi takiben kalsiyum lignosülfat eldesi ile kağıttan uzaklaştırılan ligninin geri kazanılması sağlanmaktadır.

      Şeker kamışı üreten ülkeler, şekeri kamıştan ayırmak için sönmüş kireç kullanılırlar

      Bu ve bunun gibi birçok alanda kalsiyum hidroksit kimyasalı çeşitli görevler için kullanılmakta ve bu onu cazip bir haline sokmaktadır.

       Kalsiyum hidroksit zararlı mıdır? Son derece zararlı olan bu kimyasalı kullanırken çok sıkı önlemler almak gerekmektedir.

-solunumu tahrişlere sebep olur. Yüksek miktarda solunum iç kanamaya yol açar

-gözler için son derece tehlikelidir. Körlüğe giden sonuçlar doğurur.

-cildi yıpratır ve uzun süreli kullanımda cilt yanıklarına sebep olur.

-uzun süre maruz kalındığında yüksek tansiyona dahi sebep olmaktadır.

       Sizlere kısaca anlatmaya çalıştığımız kalsiyum hidroksit kimyasalı ile ilgili yazımız, birer cümlelik açıklamalar dahi olsa yine çok uzun olmuştur. yazımızı burada sonlandırarak, daha çok detay isteyen arkadaşların internette birçok kaynakta bulabileceklerini söyleyebiliriz.

Sizlere iyi günler dilerim

KAYNAK: İNTERNET